|
Derneklerimiz Ve Sorunları
Remzi Kaptan
remzi.kaptan@yahoo.com
Bizler Alevi hareketine bir bütün olarak bakmaktayız. Bizce bir Alevinin sorunu bütün Alevilerin sorunudur. Bu anlamda dernekleri tartışırken Alevi adı altında oluşturulmuş, oluşturulmaya çalışan bütün dernekleri ele alacağız.
Her toplumsal inanç kurumlaşarak devamlılık sağlar. Kurumlaşamayan inançlar yok olmuşlardır. Kurumsallaşma çağdan çağa şekil değiştirerek geliştirilir. Örneğin Alevi inancında bir Dergah kurumsallaşması vardır. Dergah’ı günümüz şekliyle ifade edersek karşılığı üniversitedir. Nitekim Dergah’ta eğitime tabi tutulan bir öğrenci (Alevi terminolojisinde bunun karşılığı talip’tir) yetenekleri çerçevesinde o günün şartlarına göre en yüksek bilgi ile donatılırdı. Her ne kadar Dergah kurumu bir inançsal kurum olsa da orada salt inancın gerekleri öğrenilmiyordu. Orada öğrencinin Talibin yeteneğine ve başarılı olduğu alana göre değişken bir eğitim veriliyordu. Örneğin tıp, el sanatları, hukuk, edebiyat, mimari yani toplumun ihtiyacı olan her konuda eğitim verilebiliyordu. Bu eğitimin, o günkü şartlar değerlendirildiğinde muazzam bir başarı ile gerçekleştiği görülmektedir. Nitekim Aleviler asırlarca bütün ihtiyaçlarını bu Dergahlarda yetişen insanların sayesinde gidermişlerdir. Alevi örgütlülüğünde Dergah örgütlenişine benzer, ihtiyaç duyuldukça devreye giren kurumsallaşmalar olmuştur. Bu açıdan tarihsel Alevi örgütlenmesi zengindir. Ama belirleyici olan Dergah’tı. Maalesef Dergah örgütlenmesini, kurumsallaşmasını günümüzde oluşturmak mümkün değil -şimdilik-.
Günümüzde insanlığın sayısız deneyimlerinden biri olan dernek kurumsallaşması yaygın. Bizim asıl konumuzda bu Alevi derneklerin bir değerlendirmesini yapmak ve bazı önerilerde bulunmak.
Sivas katliamından sonra Alevi toplumunda bir uyanış gerçekleşti. Alevi toplumu katliama büyük bir tepki duydu. Bu tepkisini -istenilen düzeyde olmasa da- dile getirmeye çalıştı. Katliama tepki olarak dernekler aracılığıyla bir araya gelindi. Tabii bunlar katliama tepki şeklinde bir araya gelinmedi. Kendiliğinden gelişen bu derneklerin süreç içerisinde ya kapılarına kilit vuruldu ya da dernekten başka her şeye benzetildi. Bilindiği gibi Alevi toplumunun en büyük çıkmazı kadrosuzluktur. Derneklerde yöneticilik yapanlar genellikle bu işi hobi olarak yapmaktalar. Böyle olunca da dernekler işlevsizleştirilip üç-beş kişinin kişisel kariyeri ve çıkarına hizmet eder hale getirildiler. Oysa derneklere büyük bir görev düşmektedir. Dernekler Alevi toplumunun hem inançsal hem de sosyal sorunlarına çözüm bulma merkezleri konumundadır. Ama derneklerimizin bırakalım Alevilerin sorunlarını çözmeyi kendileri başlı başına bir sorun teşkil etmekteler. Bugün dünyanın hangi coğrafyasında olursa olsun var olan derneklerimizin durumu üç aşağı beş yukarı hemen hemen aynıdır. En iyi derneğimiz bile kendisini kısır tartışmalardan kurtarabilmiş değildir. Derneklerimiz ya çeşitli örgütlerin güdümündeler ya da yozlaştırılmışlardır. Oysa Alevi adı altında kurulan bir derneğin en başta Alevilere ve Aleviliğe hizmet etmesi gerekmektedir. Derneklerde erkekler kağıt oynar, şifreli kanallardan maç seyreder, kadınlar dedikodu yapar, çocuklarsa sıkılır etrafı dağıtır, gençlerse bir kapıdan bakar geri kaçar. Oysa orası bir çekim merkezi olmalıdır. Alevi derneği sıradan bir dernek değildir. Sorumlulukları, yükümlülükleri vardır. Evrensel bir inanç olan Aleviliği temsil etmektedir. Asgari düzeyde de olsa ona uygun olması lazım. Oysa dernekleri bırakalım bir çekim merkezi olmalarını bunun aksine itici bir merkez olmaktalar, çok değil bundan beş yıl önce derneklerde yöneticilik yapanlar nerede? Ya da yetenekli olan ve yönetici adayı olan ama çevresi güçlü olmayanlar nerede? Bu insanlar yani Alevi toplumunu 21. yüzyıla taşıyacak olan kadroların çoğu şu ya da bu sebepten derneklerden uzaklaşmışlardır/uzaklaştırılmışlardır.
Bütün bu belirttiklerimizi baz alarak derneklerin çalışmasına yönelik önerilerimizi sıralayalım:
- - Dernekler günümüz Alevi kitlesinin en önemli araçlarından birisidir. Bu açıdan bakarsak, dernekler Alevi toplumunun sorunlarını çözme merkezi, Alevi inancını yetkinleştirme kurumlarıdır. Normal şartlarda derneklerin işlevi farklıdır. Fakat Alevi toplumunun özgün durumu incelendiğinde dernekler önemli işlevleri olan kurumlar niteliğindedir.
- - Derneklerde alkol, kağıt, tavla vs. oyunlar kaldırılmalıdır. Eğer ilk etapta kaldırılmazsa zamanla insanlar ikna edilerek bu tür yozlaştırıcı etkisi olan unsurlar kaldırılmalıdır.
- - Dernekler hiç kimsenin egosunun, kariyer hırsının ve kişisel çıkarlarının kurumları değildir. Bu tür yaklaşımlar mahkum edilmelidir.
- - Dernekler aile çevresi çok olan üyenin basiretsiz yönetimine son verip, gerçekten yeteneği ve enerjisi olan insanların yönetimine verilmelidir.
- - Çeşitli politik örgütlerin tahakkümüne son verilmelidir. Bu örgütlere üye olan insanlar mücadelelerini kendi alanlarında vermelidir. Bu tür oluşumlara belli ilkeler doğrultusunda çalışmalar yapılmakla beraber belirleyici olan Aleviliktir.
- - Önemli olan çok üyeli olmak değildir. Önemli olan yapılan çalışmaların yansıtılmasıdır. Bu çalışmaların Alevi öğretisine uygun olması ve Alevi öğretisini yaşamsal kılma yönünde bir adım olmasıdır.
- - Derneksel faaliyetler salt halk oyunları, saz kursu, yemek kursu ile sınırlı tutulmamalıdır. Öncelikli olarak Alevi öğretisini temel alan bir çalışma ve faaliyet programı hazırlanmalıdır.
- - Çocuklara ve gençlere özel önem verilerek onları eğiterek ve öğretiyi gelecek kuşaklara taşıyacak şekilde bir yaklaşım esas alınmalıdır.
- - Demokratik ilkeler esas alınarak Alevi gerçekliğini kabul eden ve saygı duyan bütün kurumlar ve oluşumlarla çalışmalar yapılabilinir.
|
