|
Kakailer ve Kakailik
Kakailik, Yaresanlık, Şabak ve Ehl-i Haklar bir çok yönüyle aynı inancın farklı farklı adları, tanımlamalarıdır.
Özünde aynı inancı ve değeri paylaşan bu topluluklar süreç içerisinde yaşamış oldukları siyasi baskılar ve coğrafi olarak yaşadıkları kopukluklar nedeniyle bir birinden farklılaşmış ve farklı adlarla tanımlanır olmuşlardır.
Bu gün Kakailik denildiğinde aynı zamanda Ehl-i Hak inancıda anlaşılıyor.
Fakat belirtmeye çalıştığımız gibi aynı olmak ile beraber farklılıklarda vardır.
Kakailik ve Kakailerle ilgili görüşlerimiz bu temelde anlaşılmalıdır.
Kakailer kimlerdir?
Ağır baskı ve asimilasyon sonucu kendilerini gizlemek zorunda kaldıkları için şu an için yer yüzünde Kakai inancına mensup kaç insanın yaşadığı bilinmiyor.
Günümüzde kendilerini Kakai diye tanımlayan topluluk Irak coğrafyasının farklı bölgelerinde yaşıyorlar.
Bu noktada Kakaileri, -inanç ve uygulama anlamında bazı farklılıklar olsa da- Iraktaki Ehl-i Hak inancına mensup olanlara verilen ad olarak kabul edebiliriz.
Kakailer ağırlıklı olarak Kürt etnik kimliğine sahip olmakla beraber Türk, Azeri ve Arap milliyetinden olan Kakailerde vardır.
İnançlarını yaşama ve uygulama imkanları sınırlı olduğundan, azınlık olmanın getirmiş olduğu dezavantajdan dolayı Kakailer yaşadıkları toplumda gittikçe gözden kayboluyor ve asimle oluyorlar.
Yani erkanlar olması gerektiği gibi yürümüyor, ibadet ve ritüeller yerine getirilmiyor.
Bu noktada aslında bütün Hz. Ali bağlılarının yaşadığı zorluk ve sıkıntıları onlarda yaşıyorlar.
Kakai kelimesinin anlamı nedir?
Kakai kelimesi Kürtçe bir kelime olup kardeş, abi anlamına geliyor.
Yine bazı yörelerde baba anlamına da geliyor.
Bu anlamıyla Kakailik inancı, kardeşlik ve eşitlik inancı olarak tarif ediliyor.
Kakailik nasıl bir inançtır?
Kakailik (bazı zamanlarda eş anlamlı olarak Kakaiyye de deniliyor) genel kabul gördüğü gibi Hz. Ali'ye bağlılığın temel ve esas olduğu bir inançtır.
Tüm diğer inançlarda olduğu gibi kendileri temellerini ilk insana kadar götürüyorlar.
Fakat günümüze ulaşan ve kurumsallaşan Kakailiğin şekillenmesini Sultan Sahak 13. yüz yılda yapmıştır.
Kakailikte tenasüh inancı ve Hz. Ali'nin yüceltilmesi çok belirgindir.
İbadetlerini genel olarak ana dillerinde ve cemhane dedikleri ibadethanelerde yaparlar.
İbadetlerinde müzik aletleri kullanılır ve ibadetlerinde kadın erkek ayrımı olmaksızın birlikte yerine getirilir.
Kakailerin en belirgin dışsal özelliklerinden biriside Kakai inancına mensup erkeklerin bıyık bırakmalarıdır.
Alevilerin Kakailer ve Kakailiğe bakış açısı nasıl olmalıdır?
Yukarıda Kakailerin ibadetleri ve inançları ile ilgili verdiğim iki cümlelik bilgi bile Aleviler ile Kakailerin ortak yönlerinin ne kadar çok olduğunu gösteriyor.
Kakailerle Alevilerin ortak yönleri çok olmakla beraber, Kakailik ile Alevilik bir ve aynı inanç değildir.
Kakailer bizlerden ayrı, bizlere uzak bir topluluk da değildir.
Hem inanç, hem etnik kimlik ve hemde inancı uygulamada, praktize etmede.
Bizi uzaklaştıran ön yargılarımızdır.
Ve yine asırların getirmiş olduğu kopukluklardır.
Kakai kavramında olduğu gibi, Kakailer bizlerin kardeşleridirler.
Sonuç olarak:
Kakailer, Ehl-i Haklar, Yaresanlar, Şabaklar, Laçiler, Nusayriler ve daha benzer nice gruplar ile sandığımızdan çok daha fazla ortak noktalarımız var.
Bizler eğer kendi kabuğumuzu kırarsak, at gözlüklerimizi gözümüzden çıkartırsak, Aleviliğe kendi dar yerel ve bölgesel bakış açımızı aşıp genel bir çerçevede bakabilirsek; o zaman zihinsel olarak kırılmayı yaşar ve çok yol almış oluruz.
Böylesi bir aşamaya ulaştığımızda tüm dünyada bizler gibi olanlarla tanışır, kaynaşır, yardımlaşır ve güç birliği yapabiliriz.
Böylelikle daha az ezilir, haklarımızı alırız ve inancımızı, geleceğimizi garanti altına almış oluruz.
Bize düşen; genel bir perspektif ile hareket edip, ortak noktaları esas alıp farklılıklara saygı duymayı zorunlu kılan bir bakış açısı yakalamak olmalıdır.
Remzi Kaptan
|
